Elektrik Çarpmasında İlk Yardım uygulamaları günümüzde insanların yaşam içerisinde her an karşılaşabilecekleri Elektrik Çarpması vakalarında yapması gerekenlerin öğretildiği Temel İlk Yardım Eğitimi konu başlığıdır.
Elektrik Çarpması gündelik yaşamda insanların karşılarına beklemedikleri anda çıkabilen ve hayati riskler barındıran bir durumdur. Bu vakalarda ilk müdahalenin Elektrik Çarpmasında İlk Yardım prosedürüne uygun olarak yapılması kişinin sağlığı için çok önemlidir.
İçinde bulunduğumuz çağda elektronik cihazların kullanımın yaygınlaşması sonucu kazalar veya farklı nedenlere bağlı olarak oluşan Elektrik Çarpması vakalarının sayısı gün geçtikçe artmaktadır.
İnsan sağlığında ve hayatında çok ciddi tehlikelere yol açan bu durumda Elektrik Çarpması İlk Yardım ilkeleri doğrultusunda yapılacak doğru müdahale büyük önem arz etmektedir.
SARIZEYBEK İlk Yardım Kursu olarak İzmir ve Ankara’daki merkezlerimizde verdiğimiz Temel İlk Yardım Eğitimi kapsamında Elektrik Çarpmasında İlk Yardım konusunda kişilerin bilmesi gereken teorik ve uygulamalı bilgileri vermekteyiz.
Uzman İlk Yardım Eğitmenimiz tarafından kaleme alınan bu yazımızda;
- Elektrik Çarpması Nedir
- Elektrik Çarpması Belirtileri
- Elektrik Çarpmasında İlk Yardım Nasıl Yapılır
- Elektrik Çarpması Tedavisi
gibi birçok konuda bilgi sahibi olabilirsiniz.
Elektrik Çarpması Nedir
İnsanların kaza veya farklı sebepler sonucunda dokulara zarar verecek ve hayati risk oluşacak seviyede elektriğe maruz kalmasına Elektrik Çarpması denir.
İnsanların vücut yapısını oluşturan dokular belirli seviyedeki elektrik akımını geçirecek özelliğe sahiptir. Yani uygun koşullarda Elektrik Akımı insan vücudundan geçebilir. Bu durum vücutta dokularda ciddi hasarlara ve 3. Derece Yanıklara yol açabilir.
Elektrik Çarpması nedeniyle oluşan doku hasarları insan sağlığında ciddi tehlikelere yol açabilecek boyutta olduğu için Elektrik Çarpmalarında İlk Yardım uygulamasının doğru yapılması çok değerlidir.
Elektrik Çarpması sonucu insan vücuduna giren Elektrik Akımının oluşturacağı hasar seviyesi;
- Elektrik akımının voltajına,
- Elektrik akımının şiddetine,
- Elektrik akımına maruz kalınan süreye,
- Alternatif akımın olup olmamasına,
- Elektrik akımının vücutta geçiş yoluna,
bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Yukarıda belirttiğimiz tüm faktörler kişinin Elektrik Çarpması sonucu alabileceği hasarı ve vaka sonrası uygulanması gereken Elektrik Çarpması İlk Yardım prosedürünü etkiler.
Elektrik Çarpması insanlarda kazalar sonucu oluşabileceği gibi evdeki priz ve elektronik cihazlarda oluşan kaçaklar nedeniyle de meydana gelebilir. Ayrıca bir doğa olayı olan yıldırım düşmesi de Elektrik Çarpmasına yol açabilir.
Elektrik Çarpması Belirtileri
İnsanlarda Elektrik Çarpması vakalarında maruz kalınan elektrik akımının süresi ve şiddeti oluşan etkileri değiştirmektedir. Elektrik Çarpması sonrası oluşan belirtiler arasında;
- Bilinç Bulanıklığı ya da Bilinç Kaybı,
- Kaslarda Görülen Şiddetli Kasılmalar,
- Vücut Bölgelerinde His Kaybı ya da Uyuşma Hissi,
- Solunum Bozukluğu ve Nefes Darlığı,
- Görme ya da İşitme Duyuların Oluşan Kayıplar,
- Cilt Altı Dokularda Yanık,
- İç Organlarda Yüksek Isıya Nedeniyle Oluşan Hasar,
- Kasılma Görülebilen Epileptik Nöbetler,
- Kalp Ritminde Bozukluk ya da Kalp Durması,
- Baş – Karın – Göğüs Ağrısı,
gösterilebilir.
Elektrik Çarpmasında İlk Yardım Nasıl Yapılır
Elektrik Çarpması vakalarında yapılması gereken ilk müdahale olayın İlkyardımcının başına gelmesi veya İlkyardımcının şahit olduğu bir duruma müdahale etmesi şeklinde 2 farklı sınıfta incelenebilir. İlk Yardım Sertifikası alan her birey bu hususta bilgi sahibi olmaktadır. (İzmir İlk Yardım)
Elektrik Çarpması olayına maruz kalan İlkyardımcı kendisine şu basamakları inceleyerek Elektrik Çarpmasında İlk Yardım prosedürünü uygulamalıdır;
- Elektrik kaynağı ile olan temas en hızlı şekilde sonlandırılmalıdır.
- 112 Acil Servis aranarak en yakın sağlık kurumundan tıbbi yardım talep edilmelidir.
- Sağlık ekibi ulaşana kadar istirahat ederek beklenmelidir.
- Eğer Elektrik Çarpması sonucu yanık oluşan vücut bölgeleri varsa üzeri nemli, steril gazlı bir bez ile örtülmelidir.
Eğer İlk Yardım Sertifikası sahibi bir İlkyardımcı olarak Elektrik Çarpmasına maruz kalan kişi siz değilseniz ve şahit olduğunuz bir vakaya müdahale etmeniz gerekiyorsa;
- Öncelikle vücuduna elektrik akımı gelmeye devam eden kişiye asla dokunmayın. Kazazedeyi Elektrik Çarpmasına neden olan kaynaktan elinizle ayırmaya çalışmayın.
- İmkan dahilinde ise elektrik kaynağını kapatın. Bu durum mümkün değilse elektrik kaynağını kazazededen uzaklaştırmaya çalışın.
- Yukarıda belirttiğimiz işlemleri elektrik akımının iletilmesini engelleyen ahşap maddeler kullanarak yapın. Metal veya ıslak hiçbir madde kullanmayın.
- Zaman kaybetmeden 112 Acil Servisi arayarak tıbbi destek talep edin.
- Elektrik Çarpması yaşayan kişiyi güvenli bir ortama taşıdıktan sonra nabzını, solunumunu ve bilincini kontrol edin.
- Eğer kişide solunum durduysa ve nabız alınamıyorsa Elektrik Çarpmasında İlk Yardım prosedürü gereği olarak kalp masajına başlayın.
- Kazazedede bulantı, kusma, halsizlik, soluk cilt görünümü gibi belirtiler söz konusu ise bacaklarını kalp seviyesinin üzerine kaldırarak şok pozisyonu verin.
- Eğer Elektrik Çarpması nedeniyle vücutta yanıklar oluşursa yanan bölgenin üstüne nemli ve gazlı bir bez örtün.
Elektrik Yanıklarında İlk Yardım
Kişilerde yaşanan yanık olayları elektrik kaynaklı olabilmektedir. Elektrik nedeniyle gerçekleşen yanık vakalarına Elektrik Yanıklarında İlkyardım prosedürüne uygun şekilde müdahale edilmelidir.
Elektrik Yanıklarında İlk Yardım süreci şu şekilde ilerlemektedir;
- Öncelikle çok sakin ve soğukkanlı olunmalıdır.
- Yaralanan kişiye dokunmadan önce elektrik akımı kesilmelidir.
- Elektrik akımını kesme olanağı yoksa yalıtkan bir madde (plastik, tahta) kullanılarak kişinin elektrik ile olan teması engellenir.
- Yaralının solunumu ve solunum yolu açıklığı değerlendirilir.
- Yaralı asla kımıldatılmamalıdır.
- Vücudun hasar görmüş kısmı örtülür.
- Yaralının bilinci açık dahi olsa 112 Acil aranarak tıbbi yardım talep edilmelidir.
Elektrik Çarpması Tedavisi
Elektrik Çarpması vakalarında insan vücuduna giren elektrik akımı cilt ve cilt altı dokularda yanıklar oluşmasına neden olur. Ayrıca kas yapısında hasarlara yol açarak organ yetmezliğine yol açabilir.
İnsanlar kendilerince basit gördükleri bir Elektrik Çarpması vakası sonrasında dahi en yakın sağlık kuruluşuna giderek uzman bir doktor tarafından muayene edilmelidir.
Elektrik Çarpmasına maruz kalan hastalarda yaşanan hasarın çeşidi ve boyutuna bağlı olarak Elektrik Çarpması Tedavisi uygulanmaktadır. Elektrik Çarpması Tedavisi basamakları;
- Eğer yanık varsa yanan bölgelere antibiyotik, antiseptik ve dermatolojik tedaviler uygulanması,
- Ağrının yok edilmesi için ağrı kesiciler verilmesi,
- Yoğun sıvı kaybı oluşan durumlarda damardan sıvı takviyesi yapılması,
- Tetanos riskini engellemek için tetanos aşısı olunması,
- Kalp ritim bozukluğu görülen durumlarda ritim düzenleyicilerin kullanılması,
şeklinde belirtilebilir.
• Elektrik kaynağı ile olan temas en hızlı şekilde sonlandırılmalıdır.
• 112 Acil Servis aranarak en yakın sağlık kurumundan tıbbi yardım talep edilmelidir.
• Sağlık ekibi ulaşana kadar istirahat ederek beklenmelidir.
• Eğer Elektrik Çarpması sonucu yanık oluşan vücut bölgeleri varsa üzeri nemli, steril gazlı bir bez ile örtülmelidir.
Elektrik Çarpması sonrası kazazedeye su içirilmemeli, hastaya asla su ile müdahale edilmemelidir. Zaman kaybedilmeden 112 Acil Servis aranarak tıbbî yardım talep edilmelidir.
Elektrik Çarpması vakalarında en ciddi hasar sinir dokularında oluşur. İnsan vücudundaki dokuların elektrik akımına gösterdiği direnç sinir dokusundan sonra kan damarları, kas, cilt, tendon, yağ tabakası ve en son olarak da kemik doku olarak sıralanır.
Elektrik Çarpması sonucunda insanlarda damarlar ve deri üzerinde geçici veya kalıcı sonuçlar görülmektedir. Oluşan hasarlar arasında;
• Farklı seviyelerde yanıklar oluşması,
• Solunum ve dolaşım sisteminin bozulması,
• Bilinç kaybı sonucu düşme ve buna bağlı kırıklar oluşması,
gösterilebilir.
İnsanlarda Elektrik Çarpması sonucunda deride, kalpte ve sinir sisteminde kalıcı hasarlar oluşabilir.
Elektrik Çarpan kişiye vücuduna giden akım kesilmeden asla dokunulmaz. Kazazedeye kalın lastik tabanlı ayakkabınız yoksa müdahale etmeyin. Ayrıca sigortaları kapatmadan yaralıya dokunmayın.
Elektrik akımına maruz kalmış yaralının vücudunda meydana gelen doku hasarlarına Elektrik Yanığı denir. Elektrik vücudun değişik noktalarından patlatarak da çıkabilir.
Elektrik çarpmasının kardiyak hasarının VF (ventriküler fibrilasyon) olduğunu bilen hekimin müdahale anında ilk talep edeceği şey OED (Otomatik Ekternal Defibrilatör) olur.
