Bebeklerde İlk Yardım uygulamaları anne ve babaların bebeklerinin başına gelebilecek her türlü durumda doğru müdahaleyi yapabilmesi ve bebeklerinin sağlığını koruyabilmesi için almaları gereken çok önemli bir İlk Yardım Eğitimi bölümüdür.
Gebelik durumu tespit edildikten sonra bireylerde anne – baba olma bilinci ve sorumluluğu gelişir. Bebekleri dünyaya gelmeden önce onun sağlığını koruyacak ve tehlikelerden uzak tutacak tüm bilgileri öğrenme hissi oluşur.
SARIZEYBEK İlk Yardım Kursu olarak İzmir ve Ankara’daki merkezlerimizde uzun yıllardır başarıyla verdiğimiz Temel İlk Yardım Eğitimi kapsamında Bebeklerde İlk Yardım Eğitimi konusunda bilinmesi gereken tüm detaylar kursiyerlerimize aktarılmaktadır.
Bebeklerde İlk Yardım Eğitimi ile bebeğin doğumundan sonra özellikle ilk 2 yıl içerisinde başına gelebilecek tüm vakalarda yapılması gereken ilk müdahaleler ile ilgili katılımcılar bilgilendirilir.
Bebeklerin başına gelen ve sağlıklılarını tehlikeye sokan kaza, travma benzeri durumlarda Bebeklerde İlk Yardım prosedürüne uygun olarak yapılacak ilk müdahale çok değerlidir.
İnsanların halk arasında kulaktan kulağa dolaşan ve doğruluğu olmayan bilgilere dayanarak yapacakları her davranış bebekte geri dönüşü olmayan hasarlara yol açabilir.
Uzman İlk Yardım Eğitmenimiz tarafından yazılan bu makalemizi okuyarak;
- Bebeklerde İlk Yardım Nasıl Yapılır
- Bebeklerde Boğulmada İlk Yardım
- Bebeklerde Solunum Yolu Tıkanmalarında İlk Yardım
- Bebeklerde Tıkanma İlk Yardım
- Bebeklerde Yanıklarda İlk Yardım
- Bebeklerde Kalp Masajı ve Yapay Solunum
- Bebeklerde Tıkanmada Hava Yolu Açılması
gibi konularda bilgi sahibi olabilirsiniz.
Aklınıza takılan herhangi bir konuda bilgi almak veya Temel İlk Yardım Eğitimine kayıt olmak için İletişim kanallarımızı kullanarak bize ulaşabilirsiniz. (İzmir İlk Yardım)
Bebeklerde İlk Yardım Gerektiren Durumlar
Bebekler özellikle 0 ila 2 yaş arasında istemsizce yaptıkları davranışlar sonucunda İlkyardım gerektiren birçok duruma maruz kalabilir.
Bebeklerde İlk Yardım gerektiren durumlar arasında;
- Bebekler kulak ya da burun deliğine yabancı madde sokabilir. Bu gibi durumlarda cismi almaya çalışmak, burun aspiratörü kullanmak, anne sütü veya zeytinyağı dökmek gibi kulaktan duyma bilgilerle müdahalede bulunmayın. Zaman kaybetmeden bebeği en yakın sağlık kuruluşuna götürün.
- Bebeğin gözünün içine toz veya başka bir madde kaçabilir. Bu vakalarda gözü soğuk suyla iyice yıkayıp temiz bezle kaçan maddeyi almaya çalışın. Eğer başarılı olamazsanız iki gözü birden kapatıp en yakın sağlık kurumuna müracaat edin.
- Bebeğin gözünün içerisine sert bir şey batar ya da girerse asla müdahalede bulunmayın. Gözün üzerine bir bardak kapatıp hemen bebeği sağlık kuruluşuna ulaştırın.
- Bebeği kedi – köpek gibi bir hayvanın ısırması ya da tırmalaması sonucu ısırılan bölgeyi sabunlu soğuk su ile yıkayıp soğuk kompres yapın. Bu işlemin ardından bebeğin kuduz ve tetanoz aşısı olması için mutlaka sağlık kuruluşuna ulaşın.
- Bebeği arı sokması durumunda soğuk kompres, deniz kestanesi batması ya da deniz anası sokması vakalarında sıcak kompres uygulayarak bölgenin iyileşmesini sağlayabilirsiniz.
Bebeklerde İlk Yardım Nasıl Yapılır
Toplumdaki tüm bireylerin Bebeklerde İlk Yardım konusunda eğitim alması gerekir. Bu sayede kendi bebeğinizin başına gelebilecek her türlü olumsuz durumda yapmanız gerekenlere hakim olma sansına sahip olurken, bulunduğunuz ortamda bir bebeğin yaşayacağı problemlerde de doğru müdahaleyi sergileyebilirsiniz.
Bebekler emeklemeye başladıktan sonra birçok farklı nedenle tehlikeli durumlara maruz kalabilirler. Ev içerisinde veya dışarıda yaşanabilecek tüm kazalara doğru müdahalede bulunabilmek için Bebeklerde İlk Yardım prosedürüne hakim olmak gerekir.
Bebeklerde İlk Yardım uygulamalarını kendi içerisinde;
- Bebeklerde Boğulmada İlk Yardım
- Bebeklerde Solunum Yolu Tıkanmalarında İlk Yardım
- Bebeklerde Yanıklarda İlk Yardım
- Bebeklerde Düşme – Çarpmalarda İlk Yardım
- Bebeklerde Elektrik Çarpmasında İlk Yardım
- Bebeklerde Kanama ve Yaralanmalarda İlk Yardım
- Bebeklerde Kırık, Çıkık ve Burkulmalarda İlk Yardım
- Bebeklerde Hayvan Isırmalarında İlk Yardım
- Bebeklerde Zehirlenmelerde İlk Yardım
olarak sınıflandırabilir.
Temel İlk Yardım Eğitiminde tüm bu konular bebeklere, çocuklara ve yetişkinlere özel olarak anlatılmaktadır. Web Sitemizde uzman İlkyardım Eğitmenlerimiz tarafından hazırlanan diğer yazılarımızda bu konularda detaylara değindik.
Bununla birlikte yazımızın devamında Bebeklerde İlk Yardım uygulamalarında en sık ihtiyaç duyulan konularla ilgili bilgiler vermeye devam edeceğiz.
Bebeklerde Solunum Yolu Tıkanmalarında İlk Yardım
Bebeklerde ek gıda kullanımına başlanması ile birlikte Solunum Yolu Tıkanması durumuna çok sık rastlanmaktadır. Bebeklerde kısmi ya da tam olmak üzere 2 farklı solunum yolu tıkanma problemi görülebilir.
Bebekte kısmi solunum yolu tıkanması varsa bebek öksürür ve nefes alır. Bu belirtileri gösteren bebeğin sırtına vurulmaz.
Bunun dışında bebekte solunum veya öksürük zayıflıyorsa, morarma görülüyorsa zaman kaybedilmeden Bebeklerde İlk Yardım prosedürü uygulanarak ilk müdahale yapılmalı ardından zaman kaybedilmeden en yakın sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
Bebeklerde Boğulmada İlk Yardım
Bebeklerde emzirme veya beslenme esnasında genze süt kaçması sık görülen bir durumdur. Ayrıca bebeğin eline geçen bir cismi ağzına atması sonucu da boğulma vakaları görülebilir.
Bebeklerde Boğulmada İlk Yardım prosedürünün doğru uygulanması ile hayati tehlike oluşmadan bu tür durumlara müdahale edilmektedir. Bu vakalarda bebeğin yaşına göre uygulama basamakları değişebilmektedir.
Bebek 1 yaşından küçük ise;
- Bebek kolun üstüne; başı, baş parmak ve diğer parmaklarla boynunu destekleyecek sekilde sıkıca tutulur.
- Sonrasında bebeğin başı aşağıya bakacak şekilde yüz üstü döndürülür.
- 5 kez el bileğinizin iç kısmı ile bebeğin sırtına, kürek kemiklerinin arasına hafifçe vurulur.
- Yabancı cismin çıkıp çıkmadığına bakılır.
- Eğer cisim çıkmadıysa bu defa bebeğin başı gövdesinden aşağıda olacak şekilde sırtüstü çevrilir.
- Bebeğin göğüs kafesinin altı ile göbek deliği arasındaki bölgenin ortasına iki parmak ile 5 kez bastırılıp itme hareketi yapılır.
- Yabancı cisim çıkana kadar bu şekilde hareketler tekrarlamaya devam edilir.
Bebek 1 yaşından büyük ise;
- Öncelikle bebeğin arkasından sarılın.
- Bir elinizi baş parmağınız üste gelecek biçimde yumruk yapın.
- Karın bölgesinin göbek deliği ile göğüs kafesi arasında kalan kısmına yerleştirin.
- Diğer elinizi yumruğunuzun üzerine gelecek şekilde birleştirerek bebeği 5 kez kuvvetlice kendinize doğru çekin.
- Bu uygulamayı bebeğin boğazındaki cisim çıkana ya da sağlık ekibi gelen kadar tekrarlamaya devam edin.
Bebeklerde Yanıklarda İlk Yardım
Yanık insan cildinin fazla ısıya maruz kalması nedeniyle oluşan cilt hasarlarına verilen addır. Yanıklar ciltte var olan doku bozulmalarına göre farklı dereceler ile ifade edilirler.
Bebeklerde sobalı evde yaşanması veya farklı nedenler ile oluşan ev kazaları sonucunda değişik derecelerde yanıklar görülmektedir.
Bebeklerde İlk Yardım prosedürü kapsamında bahsedilen konu başlıklarından birisi olan Bebeklerde Yanıklarda İlk Yardım sayesinde kişilere bu tür durumlarda yapmaları gereken ilk müdahaleler anlatılmaktadır.
Bebeklerde Yanıklarda İlk Yardım uygulaması;
- Evde yaşanan 1. derece yanıklarda yanan bölge musluk suyunun altında 15 ila 20 dakika tutulmalıdır.
- Yanan bölge üzerine yoğurt, diş macunu, yumurta akı, zeytinyağı sürmek gibi halk arasında doğru bilinen davranışlar ısının cildin altında hapsolmasına neden olur. Bu da yanığın derecesini büyütür.
- Yanmayla birlikte bölgede su toplamaları oluştuysa içinde buz parçalarının da olan bir suyun içinde yanan bölge 15 ila 20 dakika bekletilmelidir.
- Yemek veya çorba gibi kirli bir yanık oluştuysa önce yanan bölge sabunlu su ile yıkanmalı, ardından buzlu suyun içinde bekletilmelidir.
- Yanığın tedavisi için zaman kaybedilmeden en yakın sağlık kuruluşuna gidilerek doktora muayene olunmalıdır.
- Bebeklerde yanıkların bir nedeni de elektrik çarpmaları olabilir. Evdeki elektrik çarpmalarında önce şalteri kapatıp ardından bebeğe müdahalede bulunulmalıdır.
- Kimyasal yanıklar deterjan, yağ çözücü, şampuan, çamaşır suyu, dezenfektan kaynaklı olabilir. Yanlışlıkla bir kimyasal içtiğinde bebeği kusturmamak en önemli kuraldır.
- Yemek borusu hem içtiği hem de kustuğu için iki kere yanar.
- Kimyasal madde içen bebeğe su, anne sütü dahil hiçbir şey içirip yedirmemek gerekir.
- Yapılması gereken içtiği kimyasalı da alarak bebeği hemen en yakın sağlık kuruluşuna götürmektir.
bu basamaklar takip edilerek yapılmaktadır.
Bebeklerde Kalp Masajı ve Yapay Solunum
Bebeklerde İlk Yardım Eğitimi sürecinde gerekmesi halinde Bebeklerde Dış Kalp Masajı ve Yapay Solunumun birlikte uygulanması öğretilmektedir. İlk Yardım Sertifikası alan her birey bu hususta bilgi sahibi olmaktadır.
Bebeklerde İlk Yardım prosedürüne uygun olarak Kalp Masajı ve Yapay Solunum;
- İlkyardımcı kendisinin ve bebeğin güvenliğini sağlar.
- Bebeğin ayak tabanına hafifçe vurarak bilinci kontrol edilir.
- Eğer bilinç yoksa 112 Acil Servis aranarak tıbbi yardım istenir.
- Bebek sert bir zemin üzerine sırt üstü yatırılır.
- İlkyardımcı temel yaşam desteği uygulayacağı pozisyonu alır.
- Bebeğin boynunu ve göğsünü saran giysiler açılır.
- Bebeğin ağız içi gözle kontrol edilir.
- Hava yolu tıkanıklığına neden olan yabancı cisim var ise çıkartılır.
- Hava yolunu açmak için bir el bebeğin alnına, diğer elin iki parmağı çene kemiğine koyulup baş hafifçe yukarı geri itilerek eğilir. (Baş geri çene yukarı pozisyonu verilir.)
- Bebeğin solunum yapıp yapmadığı Bak – Dinle – Hisset yöntemiyle 10 saniye süre ile kontrol edilir.
- Göğüs kafesinin solunum hareketlerine bakılır.
- Eğilip kulağını hastanın ağzına yaklaştırarak solunum dinlenirken diğer el göğüs üzerine hafifçe yerleştirilerek hissedilir.
- Solunum yoksa ağız dolusu nefes alınır.
- Ağız bebeğin ağız ve burnunu içine alacak şekilde yerleştirilir,
- Bebeğin göğsünü yükseltmeye yarayacak kadar her biri 1 saniye süren 2 solunum verilir.
- Havanın geriye çıkması için zaman verilir.
- Kalp basısı uygulamak için bebeğin göğüs merkezi belirlenir.
- Bir elin orta ve yüzük parmağı bebeğin göğüs merkezine yerleştirilir.
- Göğüs kemiği 4 cm aşağı inecek şekilde 30 kalp basısı uygulanır.
- Bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak şekilde ayarlanır.
- Bebeğe 30 kalp masajından sonra 2 solunum yaptırılır. (30 a 2 kuralı)
- İlk Yardımcı yalnız ise 30 a 2 göğüs basısının 5 tur tekrarından sonra 112 Acil Servisi kendisi arayarak yardım ister.
- Temel yaşam desteğine bebeğin yaşamsal refleksleri veya tıbbi yardım gelene kadar kesintisiz devam edilir.
şeklinde yapılmaktadır.
Bebeklerde Tıkanıklık Halinde Hava Yolu Açılması
Bebeklerde İlk Yardım ilkeleri gereği tam tıkanıklık görülmesi halinde hava yolu açılması sağlanır. Bu durum hayati tehlikenin önlenmesine yardımcı olmaktadır.
Bebeklerde Tıkanıklık Halinde Hava Yolu Açılması süreci;
- Bebek kişinin bir kolu üzerine ters olarak yatırılır.
- İlk yardımcı başparmağı ve diğer parmaklarının yardımıyla bebeğin çenesini kavrayarak boynundan tutar.
- Yüz üstü pozisyonda öne doğru eğilir.
- Bebeğin başı gergin ve gövdesinden aşağıda bir pozisyonda tutulur.
- İlkyardımcı 5 kez el bileğinin iç kısmı ile bebeğin sırtına kürek kemiklerinin arasına hafifçe vurur.
- Diğer kolun üzerine bebeğin başı elle kavranarak sırtüstü çevrilir.
- Yabancı cismin çıkıp çıkmadığına bakılır.
- Eğer cisim çıkmadıysa bebeğin başı gövdesinden aşağıda olacak şekilde sırt üstü yapıda tutulur.
- İlkyardımcı 5 kez iki parmakla göğüs kemiğinin alt kısmından karnın üs kısmına doğru olacak şekilde baskı uygular.
- Yabancı cisim çıkana kadar bu uygulamaya devam edilir.
- 112 Acil Servis aranarak tıbbi yardım istenir.
şeklinde ilerlemektedir.
Eğer bebek çok küçükse ve karnından baskı yapılamıyorsa bebeğe yukarıda anlatılan uygulamalar yapılır. Eğer bebeğin durumu müsaitse bilinci kapalı erişkinlerde yapılan Heimlich Manevrası bebeğe de uygulanır.
• Bebeğin başını ve boynunu elinizle sabitleyin.
• Bacağınızla kolunuza destek olun.
• Diğer elinizle bebeğinizin iki kürek kemiği arasına hızlı ve sert bir şekilde 5 defa vurun.
• Böylece bebeğin akciğerlerine basınç yaparak yabancı ismin basınçlı hava ile dışarı atılması sağlanır.
Eğer bebek nefes alırken zorlanıyorsa yapılacak bazı uygulamalar ile nefes alış veriş sağlıklı hale getirilebilir. Evde yapılabilen bu uygulamalar arasında;
• Buhar uygulaması yapılır. Buhar mukusu incelterek akmasını sağlayarak tıkanıklığı açacaktır.
• Soğuk algınlığı, öksürük veya astım sebebiyle nefes problemi yaşayan bebekler için bal etkili bir formüldür.
• Zencefil ve tavuk suyu çorba da tıkanıklığı açmaya yardımcı olur.
gösterilebilir.
Çocuklarda bilinç kontrolü yetişkinlerde olduğu gibi omuzlara dokunup iyimisin diyerek yapılır.
Anne ve babalar ne kadar dikkatli olsalar dahi bebeğin genzine süt kaçabilir. Bu gibi durumlarda öncelikle bebeğin nefes alıp almadığı kontrol etmelidir.
Bebek sert bir zemine sırt üstü yatırarak başı tavana doğru konumlandırılır. Solunum yolunu açmak için bu yöntem işe yarayacaktır.
Bebek kısmi olarak tıkanma yaşıyor ise kendi kendine nefes alması ve öksürmesi için desteklenmelidir. Bunu yapmak için bebek kucağa alınarak başı yükseltilir veya gazını çıkarıyormuş gibi omza yaslayarak cismi çıkarması beklenir. Bebeğin öksürme sırasında kusması ile kustuğunu yutmamasına dikkat edilmelidir.
Bir bebeğin solunum sıkıntısı yaşayıp yaşamadığı;
• Solunum sayısının normalden fazla yani dakikada 20 ila 40 arasında olması,
• Göğüs kafesinde çekilmeler olması,
• Burun kanatlarının açılıp kapanması,
• İnleme ve cilt renginin morarma,
gibi durumlar gözlenerek anlaşılabilir.
Bebeklerin rahat nefes alması için yapılabilecek bazı uygulamalar şunlardır;
• Tuzlu su bebeklerdeki burun tıkanıklığını çözer ve doğal tuz solüsyonu özelliği göstermektedir.
• Burun spreyleri ile bebeklerin burun içerisindeki tıkanıklığa sebep olan mukus dışarı atılır.
• Buhar bebeklerin burnu tıkayan mukusun gevşemesine yardımcı olur.
Herhangi bir yaralanma, kanama, şuur kaybı ya da havale varsa hemen sağlık ekiplerini aranarak tıbbi destek talep edilmelidir.
Bebekler annelerini emerken emme refleksini yerine getirirler. Bu süreçte süt belirli bir hızda bebeğe doğru akar. Ancak çeşitli sebeplere bağlı olarak bebeğe giden sütün hızlı akması durumu yaşanabilir. Hızlı süt akışı olursa bebeğin akciğerlerine süt kaçabilir.
Özellikle yeni doğmuş ve birkaç aylık bebeklerde görülen hırıltının sebebi burunlarında bulunan kıkırdaklardan oluşan nefes yollarının normal insanlara göre daha dar olmasıdır.
Ayrıca bebeklerin bronşlarının çok küçük olması nedeniyle burada biriken balgam benzeri sıvılar bebeğin nefes almada zorlanmasına sebep olur.
Çok emen bebekte sindirim kapasitesi aşılır. Sindirim zorlaştığı ve bağırsak sistemi tam olarak gelişmediği için gaz oluşur. Ağlarken ve emerken hava yutulması da gazın artmasına yol açar. Bunun sonucunda ıkınmak kaçınılmaz olur.
Bebek uzun süreli aralıksız ağlıyorsa anne - baba hoşgörülü ve tutarlı olarak bebeği sakinleştirmelidir.
Uyku apnesi bebeklerin uyku sırasında nefeslerinin kesilmesine sebep olan bir rahatsızlıktır. Bunun yanı sıra horlama, huzursuz uyku, uyku esnasında tıkanma, öksürme, ağızdan nefes alma gibi belirtilere de yol açar.
