Arı Sokmasında İlk Yardım uygulamaları insanların günlük yaşamda çok sık karşılaştığı Arı Sokması vakalarında yapması gerekenlerin öğretildiği İlk Yardım Eğitimi konu başlıklarından birisidir.
Genellikle tıbbi desteğe ihtiyaç duyulmadan iyileşen Arı Sokması açık havalarda daha sık gerçekleşir. Bununla birlikte Arı Sokmasına alerjisi olan kişilerde acil müdahale gerektiren ciddi durumlar ortaya çıkabilir.
Arı Sokması insanlarda kısa süreli ağrılara yol açabildiği gibi alerjik reaksiyonların ortaya çıkmasına da neden olabilir. Arı Sokmalarında İlk Yardım bilgisi sahibi kişiler reaksiyon belirtileri sezdiği an ilk müdahaleyi yapıp kişiyi en yakın sağlık kuruluşuna götürmelidir.
Arı Sokması sonrasında kişilerde görülen ağrılar;
- Arının sokma sayısına,
- Arının iğnesinin uzunluğuna ve iğne şekline,
- Arının türüne, (Eşek arısı, Yaban arısı)
göre farklılıklar göstermektedir.
SARIZEYBEK İlk Yardım Kursu olarak İlk Yardım Eğitmenlerimiz tarafından İzmir de uzun yıllardır vermeye devam ettiğimiz İlk Yardım Eğitimleri kapsamında Arı Sokmalarında İlk Yardım konusunda da teorik ve uygulamalı eğitimler verilmektedir.
Arı Sokmalarında İlk Yardım prosedürü kapsamında eğer Arı Sokması sonrası iğne vücutta kaldıysa keskin olmayan bir cisim kullanılarak iğne çıkartılır. Arı iğnesi ciltte ne kadar fazla süre kalırsa zehir o kadar fazla yayılabilir.
Ardından sokulan bölge sabun ve soğuk su ile güzelce yıkanır. Bölgede şişlik ve kaşıntı oluşmaması için buz kompres uygulanır. Eğer vücudun diğer bölgelerine yayılan solunum zorluğu, şişlik, baş dönmesi, mide bulantısı gibi belirtiler varsa kişi zaman kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna ulaştırılmalıdır.
Çocuklarda Arı Sokması sonrası yaşanan acı yetişkinlerden daha fazla olmaktadır. Bununla birlikte yetişkinlerde anafilaksiden ölme olasılığı çocuklardan daha yüksektir.
Uzman İlk Yardım Eğitmenimiz tarafından kaleme alınan ve Arı Sokmalarında İlk Yardım ile ilgili bilgiler verilen bu yazımızın devamında;
- Arı Sokması Belirtileri
- Arı Sokmasında İlk Yardım Nasıl Yapılır
- Arı Sokması Tedavisi
- Arı Sokmasında Şişlik ve Kaşıntı
- Arı Sokması Kaç Saatte Zehirler
- Arı Sokmasına İyi Gelen Öneriler
gibi konularda ve bunlar dışında daha birçok farklı konu başlığında merak ettiğiniz soruların yanıtları bulabilirsiniz.
Arı Sokması Belirtileri
Arı Sokması sonrası oluşan belirtiler kişinin alerji düzeyine bağlı olarak farklılık göstermektedir. Kişiler Arı Sokması sonrasında hafif veya şiddetli belirtiler gösterebilir.
Arı Sokması Belirtileri arasında;
- Yanıcı bir ağrı,
- Deride kabarıklık,
- Kızarma,
- Hafif şişme,
gösterilebilir.
Yukarıdaki belirtileri gösteren kişilerde tıbbi müdahale gerekmeden problem çözülebilir. Eğer arı birkaç yerden soktuysa, nefes borusuna yakın bir yerden soktuysa veya kişinin alerjisi varsa farklı belirtiler gözlenebilir.
Arı Sokması Zehirlenme Belirtileri
Arı Sokması sonrasında hafif reaksiyonlar dışında ortaya çıkan alerjik reaksiyonlar varsa kişiye Arı Sokmalarında İlk Yardım prosedürü uygulanıp en yakın sağlık kuruluşuna götürülmelidir.
Arı Sokmasında Zehirlenme Belirtileri arasında;
- Huzursuzluk, karıncalanma hissi
- Baş dönmesi
- Şiddetli kaşıntı, kurdeşen
- Dil, dudak, boğaz, göz kapakları veya cinsel organlarda şişlik
- Nefes almada zorluk, göğüste sıkışma, hızlı nabız
- Bilinç kaybı
- Mide bulantısı, kusma, ishal
- Enfeksiyon belirtileri (ateş veya üşüme)
- Kontrol edilemeyen ağrı
gösterilebilir. Yukarıda belirttiğimiz bu alerjik reaksiyonlar genellikle çok hızlı gelişir. Hastanın zaman kaybedilmeden sağlık kuruluşuna ulaştırılıp tıbbi yardım alınması kişinin sağlığı için büyük önem arz etmektedir.
Arı Sokmasında İlk Yardım Nasıl Yapılır
Arı Sokması vakalarında kişilere uygulanması gereken İlk Yardım Basamakları şunlardır;
- Sokulan bölge sabun ve su ile iyice yıkanır,
- Eğer arının iğnesi derinin üzerinden görülüyorsa dikkatlice çıkarılır,
- Sokulan bölgeye soğuk uygulama yapılır,
- Eğer arı kişinin ağzından sokmuşsa ve bu durum solunumu güçleştiriyorsa yaralının buz emmesi sağlanır,
- Ağız içi sokmalarında ve alerji hikayesi olanlarda 112 Acil Servis aranarak tıbbi destek talep edilir.
Arı Sokmasına Ne İyi Gelir
Arı Sokması vakaları sonrasında yapılan bazı uygulamalar iyileşme sürecine katkıda bulunmaktadır. Arı Sokmasına İyi Gelen bazı durumlar şunlardır;
- Sokmanın yerine bağlı olarak alanı yükseltmek oluşabilecek şişliği azaltabilir.
- Sokulan bölgenin kaşınması şişliği ve enfeksiyon riskini arttırır. Bu nedenle kaşımamaya özen gösterin.
- Sokulan bölgenin üzerinin bir bandajla kapatılması yararlı olabilir.
- Sokma bölgesine buz uygulanması zehir emilimini azaltmanın en etkili yoludur. Aynı zamanda şişliğin azalmasına yardımcı olur.
- Yanık oluşturabileceği için buzun tene doğrudan değmemesi gerekir. Buzun bir havluya veya beze sararak uygulanması doğru olacaktır.
Arı Sokması Tedavisi
İnsanlarda Arı Sokmalarına karşı bir alerji bulunmuyorsa ve ciddi bir reaksiyon görülmüyorsa evde yapılacak uygulamalar tedavi için yeterli olabilir. İlk Yardım Sertifikası alan her birey bu hususta bilgi sahibi olmaktadır. (İzmir İlk Yardım)
Arı Sokması sırasında ağrı, kızarıklık ve şişme gibi semptomlara neden olabilecek zehirli bir toksin insan vücuduna bırakılır. Bu toksine alerjisi olan kişilerde uzman doktor tarafından sağlık kuruluşunda tedavinin gerçekleştirilmesi gerekir.
Kişiye Arı Sokmalarında İlk Yardım prosedürüne uygun olacak şekilde ilk müdahale yapıldıktan sonra sağlık kuruluşuna ulaştırılıp doktor tarafından gereken uygulamaların yapılması sağlanır.
Arı Sokmasının Alerjik Tedavisi
İnsanlarda alerjik reaksiyona neden olmayan Arı Sokmaları evde uygulanan basit çözümlerle tedavi edilebilir. Lakin Arı Sokması sonrası kişide ciddi belirtiler gözlendiğinde bir sağlık kuruluşunda doktor tarafından müdahale yapılması gerekir.
Arı Sokmasında Alerjik Tedavi kapsamında bir uzman tarafından yapılabilen bazı müdahaleler şunlardır;
- Kortizonlu ve antihistaminik bir krem veya karbonat – su karışımdan elde edebileceğiniz macun kaşıntı ve şişliği hafifletebilir.
- Kaşıntı ve şişlik şiddetliyse Benadryl gibi oral antihistamin almak rahatlatabilir.
- Asetaminofen veya ibuprofen gibi ağrı kesiciler ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Kızarıklık için kalamin losyonu uygulanabilir.
- Motrin veya Advil gibi antienflamatuarlar şişliği azaltmaya yardımcı olabilir.
Arı Sokması sonrası tüm zehirlerin vücuda girmesi saniyeler sürer. Duyarlı kişilerde 5 ila 8 dakika içinde şiddetli bulgular ortaya çıkabilir.
20 ila 30 dakika içinde ağız, boyun çevresinde şişme, bilinç kaybı, solunum güçlüğü gelişebilir. Ölüm oluşan vakalarda 1 ila 96 saat içinde görülebilir.
Arı Sokması sonrasına bölgede morarma ve şişlik görülebilir. Bölgeye buz ile soğuk kompres yapılarak bu sorun giderilebilir.
Yapılan araştırmalar sonucunda arı zehrinin vücutta iltihabı düzenleyen doğal hormonları artıran moleküller içerdiğini, kan dolaşımını hızlandırdığını, eklem iltihabını tedavi etmeye hatta önlemeye yardımcı olduğu ortaya çıkmıştır.
Arı sokmaları sonrasında küçük kaşıntılar olabilir. Bu durum genellikle 24 saat içinde kaybolur. Bazen de 2 gün içinde ortaya çıkan kızarıklık ve kabartılar olabilir. Bunlarda 2 ila 7 gün arasında kaybolur.
Arı Sokması sonucunda kişinin yaşadığı belirtilere bakılarak arının zehirli olup olmadığı belli olur. Hayati tehlike arz eden belirtiler ise boğazda dilde şişme, ses kısıklığı ve tansiyon düşmesidir.
Arı iğnesi çıkmazsa kişi için tehlikeli olabilir. Bu durum arının zehrinin kişinin vücuduna yayılmasına sebebiyet verebilir. Arının soktuğu yerde şişlik, kızarıklık, kaşıntı ya da az da olsa ağrılı belirtiler görülür.
Arı Sokması sonrası bölgeye sirke sürülmesi iyi gelecektir. Elma sirkesi o bölgede meydana gelen kızarıklık ve kaşıntı hissini azaltacaktır. Bir miktar pamuk ile elma sirkesini o bölgeye uygulayabilirsiniz.
Arı Sokması insanların yaşadığı bazı rahatsızlıkların tedavi edilmesi sırasında kullanılmaktadır. Arı sokmasından kaynaklanan sıvı zehir kan dolaşımını hızlandırıyor. Eklem iltihaplarından kaynaklanan ağrıları dindiriyor ve eklem iltihaplarını yok ediyor.
Eşek arıları ağızlarındaki dişleriyle ısırır. Ancak zorda kaldığı vakit iğnesini batırır. Bu iğne zehirlidir. Sokması çok ağrı veren eşek arısının zehri insanda ağır alerji tepkilerine yol açabilir.
Arı Sokması ölüme neden olmaz. Çünkü her 5 kişiden birinde zaten arıya karşı alerji testinde hassasiyet vardır. Bu hassasiyet alerjiye ve ciddi reaksiyona neden olmaz. Ölümcül reaksiyonların yarısında da daha önceden arı sokması olmayan kişilerde görülmektedir.
Bal arıları bir kişiyi soktuktan sonra ölürken, eşek arıları ve yaban arıları gibi türler birden fazla kez sokup yaşamına devam edebilir. Arıların zehir keseleri vardır ve bazı kişilerde venom denilen arı zehrine karşı alerji gelişebilir.
